Çölyak Hastalığı
Bu yazımızda Çölyak Hastalığının ne olduğu, belirtilerinin neler olduğu gibi konu başlıklarına yer verilmiştir. Bununla birlikte bu hastalığı yaşayan bireylere beslenme tavsiyeleri de bulunmaktadır.
Çölyak Hastalığı Nedir?
Çölyak hastalığı buğday, arpa, çavdar gibi tahıllarda bulunan gluten adı verilen bir proteine vücut bağışıklık sistemi tarafından olağandışı verilen yanıt sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır.
Çölyak Hastalığı Belirtileri nelerdir?
- Kaşıntılı ve kırmızı cilt döküntüleri (Dermatitis herpetiformis)
- Dilde yanma, halsizlik, solukluk gibi kansızlık belirtileri
- Kalsiyum eksikliğine bağlı kemik erimesi, kas zayıflığı, kemik ağrısı
- K vitamini eksikliğinden kaynaklı kanamalar
- A vitamini eksikliği nedeniyle gece körlüğü
- Depresyon
- Ses kısıklığı
- Epileptik nöbetler
- Baş dönmesi ve denge sorunları
- Hormon seviyelerinde dengesizlik
- Eklem problemleri
- Dikkat bozukluğu olarak sayılabilir.
Eğer ciddi bir beslenme bozukluğu ortaya çıkmışsa doktor kontrolü ile birlikte vitamin ve mineral takviyeleri önerebilir. Genellikle bu hastalıkla oluşan kalsiyum, folik asit, demir, çinko, b12 vitamini, D vitamini ve K vitamini eksikliği için bu vitamin takviyeleri önerilebilir.
Çölyak Hastalığında Beslenme
Bu problemi yaşayan bireylerin yiyeceklerine ve içeceklerine dikkat etmesi gerekmektedir. Aşağıdaki listelerde Çölyak Hastalığına uygun olarak önerilen besinler ve içecekler bulunmaktadır.
Çölyak Hastalığında Serbest Yiyecek ve İçecekler:
- Süt, salep, ıhlamur, çay, ayran, meyve suları, limonata, gazoz, asitli içecekler
- Et, balık, kümes hayvanları ve sakatatlar
- Yumurta, peynir
- Pirinç, pirinç unu ve nişasta ile yapılmış yiyecekler, mısır unu ile yapılmış ekmek
- Kurubaklagiller
- Sebze ve meyveler
- Sebze çorba, pirinç çorba, pirinçle yapılmış yayla çorba, mercimek ve mercimek unu çorba, et ve tavuk suları ile yapılmış çorbalar (mercimek veya pirinç unu kullanılabilir)
- Tereyağı (günde 1 tatlı kaşığı tüketilebilir), zeytinyağı, ayçiçek yağı mısırözü yağı, fındık yağı
- Buğday ve çavdar unu içermeyen her türlü tatlı, şeker, bal, pekmez, lokum, komposto, hoşaf, sütlü tatlılar
- Sirke, limon, salamura, turşu, baharatlar, tuz, domates suyu, ev salçası.
Çölyak Hastalığında Yasak Yiyecek ve İçecekler:
- Boza
- Sosis, salam (köftenin içine buğday, çavdar ve arpa unundan yapılmış ekmek konmamalı)
- Buğday ve çavdar unu ile yapılmış her türlü yiyecek: bulgur, şehriye, makarna, erişte, kuskus, bisküvi, simit, dondurma külahı, ekmek, tarhana, yarma, irmik, kraker, börek, pasta, çörek, yulaf, arpa
- Şehriye çorba, un çorbası, tarhana çorbası, buğday unu katılmış her türlü çorba, erişte çorbası, her türlü hazır çorba
- Yağlı ve kızartılmış yiyecekler, kaymak, krema, margarin
- Unlu tatlılar (baklava, tulumba, revani, lokma vb.) kek ve pastalar, çörek, gofret, kurabiye, çikolata, puding vb.
- Hazır salça, ketçap, unla yapılmış soslar ve hazır satılan çeşni verici yiyecekler.
